Multi + Media = Multimedia – Гэсэн хоёр нийлбэр үгнээс бүтдэг ба “Multi ” гэдэг үг нь олон гэсэн үг юм.
Мультимедиа нь:
- Mэдээллийг нэг газраас нөгөө рүү хялбархан шилжүүлэх боломжийг олгодог мэдээллийн хэрэгслийн төрөл юм.
- Хэрэглэгчдэд компьютер ашиглан навигац хийх, оролцох, үүсгэх, харилцах боломжийг олгодог холбоос, хэрэгслүүд бүхий текст, зураг, аудио, видеог танилцуулах явдал юм.
- Ямар ч төрлийн мэдээллийг илэрхийлэх, хадгалах, дамжуулах, дижитал хэлбэрээр боловсруулах боломжтой текст, зураг, хөдөлгөөнт болон хөдөлгөөнт дүрс (видео) график, аудио, хөдөлгөөнт дүрс болон бусад бүх хэрэгслийг компьютерийн тусламжтайгаар нэгтгэхийг хэлнэ.
Мөн мультимедиаг дотор нь Linear- Multimedia болон Non-Linear Multimedia гэж хоёр ангилдаг.
Мультимедиа технологийн хэрэглээнүүд:
Мультимедиа нь текст, график/зураг, гэрэл зургаас гадна компьютерийн мэдээллийг аудио, видео, хөдөлгөөнт дүрс ашиглан дүрсэлж болдог билээ. Мультимедиа нь:
1. Боловсрол
Боловсролын салбарт мультимедиа улам бүр түгээмэл болж байна. Энэ нь ихэвчлэн сурагчдад зориулсан сургалтын хэрэглэгдэхүүн бэлтгэх, төрөл бүрийн хичээлийн талаар сайтар ойлголттой болгоход ашиглагддаг. Боловсрол, Edutainment-г хослуулсан сүүлийн жилүүдэд маш их алдартай болсон. Энэхүү систем нь хэрэглэгчдэд таашаал авах хэлбэрээр суралцах боломжийг олгодог.
2. Үзвэр үйлчилгээ
Кинонд мультимедиа ашиглах нь сонсголын болон видеоны өвөрмөц сэтгэгдэл төрүүлдэг. Өнөөдөр мультимедиа нь дэлхий даяар кино урлагийг бүрэн өөрчилсөн. Мультимедиа бол хэцүү эффект, үйлдлүүдэд хүрэх цорын ганц арга зам юм.
Энтертайнментийн салбар нь мультимедиа хэрэгслийг өргөнөөр ашигладаг. Энэ нь кино, видео тоглоомд тусгай эффект үүсгэхэд онцгой ач холбогдолтой юм. Тоглоомын бизнест мультимедиа ашигласны ачаар интерактив тоглоомууд боломжтой болсон. Видео тоглоомууд нь аудио болон визуал эффектүүдийг нэгтгэдэг тул илүү сонирхолтой байдаг.
3. Бизнес
Маркетинг, зар сурталчилгаа, бүтээгдэхүүний танилцуулга, сургалт, сүлжээний харилцаа холбоо зэрэг нь олон бизнест тустай мультимедиа програмууд юм. Мультимедиа үзүүлэнг ашиглах үед үзэгчид санаагаа хурдан ойлгох боломжтой. Энэ нь зочдын анхаарлыг татах энгийн бөгөөд үр дүнтэй арга техникийг өгч, олон тооны бүтээгдэхүүний талаархи мэдээллийг үр дүнтэй дамжуулдаг.
4. Технологи ба шинжлэх ухаан
Шинжлэх ухаан, технологийн салбарт мультимедиа нь өргөн хүрээний хэрэглээтэй байдаг. Энэ нь аудио, кино болон бусад мультимедиа баримт бичгүүдийг янз бүрийн форматаар дамжуулах боломжтой. Зөвхөн мультимедиа нь нэг газраас нөгөө рүү шууд дамжуулалтыг хийх боломжтой.
Хүний биеийг дүрслэн харуулсан зураг ашиглан тархи тайрах, нөхөн сэргээх мэс засал зэрэг нарийн төвөгтэй процедурыг давтаж чаддаг тул мэс засалчдад ашигтай байдаг.
5. Дүрслэх урлаг
Мультимедиа уран бүтээлчид дүрслэх урлагт ажилладаг бөгөөд олон хэвлэл мэдээллийн хэрэгслийг ашигладаг арга барилыг хослуулж, үзэгчдийн оролцоог ямар нэгэн хэлбэрээр нэгтгэдэг. Жишээлбэл, олон төрлийн дижитал хэрэгслийг ашиглан кино, дуурийг хослуулж болно.
Дижитал зураач гэдэг нь энэ төрлийн уран бүтээлчдийн хувьд шинэ үг юм. Дижитал зураачид олон төрлийн дижитал зураг, царцсан зураг, вектор графикийг компьютерийн программ ашиглан хийдэг.
6. Инженерийн салбар
Мультимедиа програм хангамжийн инженерүүд цэргийн болон үйлдвэрлэлийн сургалтанд зориулж компьютерийн загварчлалд ихэвчлэн ашигладаг. Үүнийг бүтээлч мэргэжилтнүүд болон програм хангамжийн инженерүүд хамтран бүтээсэн програм хангамжийн интерфейсүүдэд ашигладаг.
Мультимедиа нь дараах 5 бүрэлдэхүүн хэсгээс бүрдэнэ.
1. Текст
Текстэд үг, хэллэг, мөн догол мөр үүсгэхийн тулд тэмдэгтүүдийг ашигладаг. Мультимедиа систем дэх текст нь тодорхой мэдээллийг дамжуулах эсвэл бусад мэдээллийн хэрэгслээр өгсөн мэдээллийн нэмэлт болж чаддаг.
2. График
Диаграмм, бүдүүвч, гэрэл зураг гэх мэт текст бус мэдээллийг дижитал хэлбэрээр илэрхийлдэг. Ихэнх тохиолдолд хүмүүс компьютер дээр их хэмжээний материал унших дургүй байдаг. Үүний үр дүнд зургийг үг хэллэгээс илүүтэйгээр график гэх мэт зүйлийг ашигладаг. Аливаа мультимедиа үзүүлэнгийн гол цөм нь график юм. Визуал орчинд Windows Picture, Internet Explorer болон бусад ижил төстэй програмуудыг ихэвчлэн ашигладаг. Adobe Photoshop бол графикийг хялбархан өөрчилж, илүү үр дүнтэй, болгох боломжийг олгодог алдартай засварлах програм юм.
3. Хөдөлгөөнт дүрслэл Хөдөлгөөнт дүрс нь хөдөлгөөнгүй дүрсийг хөдөлж байгаа мэт болгох үйл явц юм. Мультимедиа програмуудад хөдөлгөөнт дүрс нэлээд түгээмэл байдаг.
4. Видео
Бүтэн хөдөлгөөнтэй мэт харагдах, секундэд 15-30 фрэймийн хурдтайгаар тоглуулж буй гэрэл зургийн зургууд. Мэдээжийн хэрэг, текстийг видеонуудад ярианы үгийн тайлбар хэлбэрээр эсвэл слайд үзүүлэнгийн адил зурагт суулгасан текст хэлбэрээр оруулж болно. Дараах программуудыг видео үзэхэд өргөн ашигладаг: Real Player, Window Media Player гэх мэт.
5. Аудио
Хөгжим, яриа эсвэл өөр ямар нэгэн дуу чимээ юм. Децибел нь дууны даралтын түвшин ба дууны хэмжээг хэмжих нэгж юм. Аудио файлуудыг програмын контекст болон харилцан үйлчлэлийг сайжруулах зорилгоор ашигладаг. Аудио файлууд нь онлайн програмууд болон вэб хуудсанд гарч ирэх үед залгаас медиа тоглуулагчийг ашиглан түгээх шаардлагатай. MP3, WMA, Wave, MIDI, RealAudio нь аудио форматын жишээ юм.
